37,90 €
Prijzen zijn netto, exclusief BTW en verzendkosten
Licht speelt een grote rol voor de meeste levende organismen en voor het verloop van bepaalde chemische processen. De lichtstraling die op een bepaalde plaats binnenkomt, kan worden beschreven door de waarden voor de helderheid en de lichtkleur, zoals bepaald met een lichtmeter. Een lichtmeter of fotometer wordt echter niet alleen gebruikt om de eigenschappen van licht te meten, maar ook om met behulp van lichtsensoren grootheden te bepalen die van invloed zijn op de lichtdoorlatendheid van de onderzochte substantie. In de volgende tekst wordt alleen ingegaan op apparaten waarmee waarden voor lichtkenmerken van lichtbronnen of verlichte oppervlakken worden gemeten.
Bij lichtmetingen wordt de helderheid aangegeven, hetzij voor de lichtbron, hetzij voor de verlichte oppervlakken. Met betrekking tot de lichtbron kan er een onderscheid worden gemaakt tussen de totale afgegeven lichtstroom in lumen en de lichtsterkte in candela, waarbij ook de stralingshoek in aanmerking wordt genomen. Eén candela komt overeen met één lumen per steradiaal, dus per ruimtehoek-eenheid. Bij de momenteel beschikbare lampen en verlichtingsmiddelen wordt bijna altijd de lichtstroom in lumen aangegeven. Om daaruit de lichtsterkte in candela te bepalen, moet bij een lichtbron die gelijkmatig in alle richtingen straalt, het aantal lumen door 4 π worden gedeeld, bij een lichtbron die alleen halfrond straalt, door 2 π.
De term candela verwijst naar kaarslicht. Zo kan men gemakkelijk onthouden dat een kaarsvlam met een lichtsterkte van één candela brandt. Ter vergelijking: een helder glimwormpje bereikt slechts 0,004 candela, terwijl het dagrijlicht van motorvoertuigen minimaal 400 candela bedraagt. Het grootlicht van alle koplampen van een voertuig mag niet feller schijnen dan 225.000 candela, en vuurtorens als oriëntatiehulpmiddel voor de scheepvaart kunnen bijvoorbeeld 35.000.000 candela uitstralen. 
De lichtstroom en de lichtsterkte van lampen en verlichtelementen worden doorgaans bepaald bij de productontwikkeling en kwaliteitscontrole door de fabrikanten met een speciale lichtmeter.
Hoewel met lichtstroom en lichtsterkte de lichtopbrengst van verschillende lichtbronnen kan worden vergeleken, beschrijft de verlichtingssterkte hoeveel licht op een bestraald oppervlak valt. De verlichtingssterkte wordt als oppervlaktemaat in lux aangegeven, waarbij één lux overeenkomt met één lumen per vierkante meter. Afgezien van de zon als zeer sterke lichtbron, is het zonder lichtmeter duidelijk dat de helderheid van het licht dat op een oppervlak valt, afneemt naarmate de afstand tot de lichtbron groter wordt. Maar niet alleen de afstand tot de lichtbron beïnvloedt hoeveel licht aankomt, ook extra lichtbronnen, schaduwen, demping en reflecties op omringende oppervlakken spelen een rol. De lichtsterkte van elementen voor kunstmatige verlichting kan bovendien door veroudering of vervuiling afnemen. Daarom is het zinvol om de verlichtingssterkte op relevante punten ter plaatse niet alleen direct na de installatie, maar ook later op regelmatige tijdstippen met een geschikte lichtmeter te controleren. Bij technische installaties voor het gebruik van zonlicht wordt aanbevolen om vóór de installatie met een lichtmeter te controleren welke opstelling het meest gunstig is. Na de installatie kan worden gecontroleerd of de installatie het beloofde vermogen voor de invallende hoeveelheid licht behaalt.
Allereerst moet een lichtmeter geschikt zijn voor het beoogde doel. Het gaat hierbij niet alleen om de vraag of de lichtstroom, de lichtsterkte of de verlichtingssterkte moet worden bepaald. Ook is het van belang of het licht voornamelijk wordt gebruikt voor mensen, voor planten of voor technische doeleinden. Bij de meeste lichtmetingen moet de verlichtingssterkte worden gemeten die op bepaalde plaatsen voor de betreffende lichttoepassing wordt bereikt. Hoewel de verlichtingssterkte altijd in lux wordt gemeten, kunnen de meetwaarden van verschillende apparaten op dezelfde locatie en bij dezelfde verlichting aanzienlijk verschillen.
Om ervoor te zorgen dat een lichtmeter de juiste waarden voor de toepassing levert, moet op het volgende worden gelet:
Moet de verlichtingssterkte worden gemeten volgens het menselijk zicht of voor andere doeleinden?
In norm DIN EN 13032 Deel 1 worden in bijlage B veel apparaatspecifieke parameters beschreven die invloed hebben op het meetresultaat bij een lichtmeter. Voor metingen van de verlichtingssterkte op werkplekken, in verblijfsruimten, speel- en sportvelden en op verkeerswegen is het belangrijk dat de meting plaatsvindt volgens de spectrale gevoeligheid van het menselijk oog. De lichtmeter moet het zichtbare spectrum van verschillende lichtbronnen kunnen vastleggen en evalueren volgens deze spectrale gevoeligheid. Bovendien moet ook schuin invallend licht kunnen worden gedetecteerd. Voor andere doeleinden kunnen onder andere de gevoeligheid voor ultraviolet en infrarood licht, de evaluatie van gepolariseerd licht en van tijdelijk veranderend licht een grote rol spelen.
Moet met de lichtmeter ook de kleurtemperatuur van het licht worden gemeten?
Een lichtmeter met extra functies kan ook worden gebruikt voor het meten van lichtkleuren. De verdeling van de golflengten of frequenties van de straling is kenmerkend voor de waargenomen lichtkleur. De lichtkleur beïnvloedt niet alleen de perceptie van bestraalde oppervlakken, maar heeft ook invloed op veel celactiviteiten bij levende wezens. De kleurcoördinaten van het licht kunnen worden weergegeven als primaire kleuren in driedelige additieve kleurmodellen, bijvoorbeeld als rood-, groen- en blauwwaarde volgens de CIE-RGB kleurruimte of als X-, Y- en Z-waarde volgens de CIE-XYZ kleurruimte. Veel modellen die de lichtkleur meten, geven niet alleen de numerieke waarden voor de primaire kleuren weer, maar tonen ook de kleurverdeling van het gemeten licht grafisch op het gekleurde scherm van het apparaat.
Moet de lichtmeter continu op dezelfde plaats of op verschillende meetpunten worden gebruikt?
Afhankelijk van of een lichtmeter permanent moet worden gebruikt voor de monitoring van de lichtomstandigheden op een bepaalde plaats of voor metingen op verschillende locaties, verschillen de eisen. Bij een lichtmeter die stationair moet worden ingezet in een lichtgevoelig productieproces, is het handig om de meetwaarden direct via interfaces door te sturen naar andere apparaten voor gegevensanalyse of voor het aansturen van verlichtings- of verduisteringssystemen. Bij apparaten die mobiel op veel verschillende meetplaatsen worden ingezet, moet worden gelet op de opslagmogelijkheden voor de meetwaarden. Voor bepaalde meetomstandigheden is het bovendien voordelig als de lichtmeter een externe sensor heeft. Het apparaat kan dan eenvoudiger worden afgelezen en bediend zonder het risico dat de sensor in de schaduw komt te liggen.
Welke meetbereik en nauwkeurigheid moet de lichtmeter hebben?
Het meetbereik wordt bepaald door de toepassing. Bij veel lichtmetingen voor verblijfsruimten volstaat een meetbereik tot 2.000 lux of zelfs 10.000 lux. In werkruimtes waar veel licht nodig is en wanneer ook hoge verlichtingssterktes van daglicht in de buitenlucht correct moeten worden gemeten, moet het meetbereik minstens 100.000 lux of meer zijn.
Een lichtmeter kan vanwege zijn nauwkeurigheid worden ingedeeld in een van de nauwkeurigheidsklassen volgens DIN 5032 Deel 7. Deze nauwkeurigheidsklassen vereenvoudigen de selectie van modeltypen. Een apparaat in nauwkeurigheidsklasse C moet alleen worden gebruikt voor oriënterende metingen. Met de apparaattypen in de klassen B en A kunnen metingen van de verlichting in bedrijven en openbare ruimtes worden uitgevoerd. Voor zeer nauwkeurige metingen moet echter een lichtmeter van de hoogste nauwkeurigheidsklasse L worden gebruikt.
Kan de lichtmeter indien nodig worden gekalibreerd en gejusteerd?
In gebieden waar een te hoge of te lage lichtsterkte een ernstige invloed kan hebben, moet ervoor worden gezorgd dat het gebruikte meetapparaat correct werkt. Hiervoor wordt de nauwkeurigheid van de metingen onder vastgestelde omstandigheden gecontroleerd. Sommige apparaatmodellen kunnen ook door de gebruiker worden gejusteerd. Dit betekent dat deze modellen indien nodig kunnen worden afgesteld om de meetresultaten zo nauwkeurig mogelijk weer te geven.
