De ruwheidsmeter is een handheld meetinstrument voor het bepalen van oppervlakte ruwheid volgens Ra, Rz, Rq en Rt. De compacte ruwheidsmeter is speciaal ontwikkeld voor de snelle meting van ruwheid. De ruwheid is een term die in de oppervlaktefysica verwijst naar de oneffenheden in de hoogte van het oppervlak. Het meetapparaat werkt volgens hetzelfde piëzo-elektrische micro schakelaar principe zoals ook laboratorium instrumenten met hoge precisie. De makkelijke bediening van de ruwheidsmeter, net als de hoge herhalingsprecisie, maken de ruwheidsmeter een buitengewoon instrument. Na een druk op de knop tast de ruwheidsmeter het oppervlak in enkele seconden af en vertoont meteen, volgens het vooraf ingestelde golflengte limiet (cut-off length), de waarde in Ra, Rz, Rq of Rt.

De gemiddelde ruwheid Rz is het rekenkundige middel om meerdere aaneengesloten afzonderlijke diepten te meten. 

Ra is de algemeen erkende en internationale ruwheidsparameter. Het is het rekenkundige gemiddelde van alle absolute waarden van profielafwijkingen binnen het bereik.

De gemeten Ra-waarde is altijd kleiner dan de gemeten Rz-waarde op hetzelfde ruwheidsprofiel.

De maximale ruwheidsdiepte Rt is de afstand tussen het hoogste en het diepste punt van het meetbereik. 

Rq is het kwadratische gemiddelde van alle ordinale waarden binnen het meetbereik. Rq komt overeen met de term RMS (Root Mean Square).